سال ساخت
دوچرخه یک ابزار فوق‌العاده است که از زمان‌های دور تا به الان دارای طرفداران بیشماری می‌باشد. این وسیله‌ی ورزشی، از معدود ابزارهای مدرنی است که می‌توان به راحتی تمام اجزا و قطعات آن را شناخت و در صورت داشتن آگاهی، اقدام به تعویض نمود. از این ابزار می‌توان هم به عنوان یک وسیله‌ی ورزشی و هم یک وسیله‌ی نقلیه استفاده نمود.
اجزای اصلی دوچرخه‌های امروزی و مدرن عبارتند از:
- بدنه یا تنه: بدنه از چندین لوله اصلی تشکیل شده است و در دوچرخه‌های جاده و کوهستان به صورت مثلثی شکل است.
- دوشاخ: این قطعه به جلوی بدنه متصل می‌شود و وظیفه‌ی آن، نگهداری چرخ جلو می‌باشد.
- فرمان: فرمان دوچرخه، به شکل‌های مختلفی طراحی شده‌اند، گاهی در یک خط مستقیم، گاهی دارای کمی انحنا و گاهی فرمان‌هایی با عرض بزرگتر که به آنها دراپ می‌گویند.
- کرپی فرمان: از طریق این قطعه، فرمان به بدنه دوچرخه متصل می‌شود.
- زین یا صندلی: برخی از زین‌ها، نازک و برخی بزرگتر و راحت‌تر هستند.
- لوله زین: از طریق این قطعه می‌توان، در ارتفاع مناسب زین را تنظیم نمود.
- لاستیک یا تایر: تایرها را می‌توان از طریق چند مشخصه مانند اندازه، میزان عاج و عرض شناسایی نمود.
- طوقه: دوچرخه‌های آماده، دارای طوقه‌های فوق‌العاده نیستند و در صورت حرفه‌ای شدن، می‌توان آن را تعویض نمود و از نوع سبک آن استفاده نمود.
- پنجه رکاب: پنجه رکاب‌ها در مدل‌های متنوع طراحی و تولید می‌شوند که در نوع حرفه‌ای، بخشی وجود دارد که به کفش حرفه‌ای قفل می‌شوند.
- طبق قامه: این قطعه صفحه‌ای است که در نهایت، رکاب‌ها به آن متصل می‌شوند که تعداد چرخ دنده روی آن، دنده‌های جلو را مشخص می‌کند.
- شانژمان: یک فنر دقیق است که فشار عرضی را بر زنجیر وارد می‌کند و زنجیر را بر روی چرخ دنده مورد نظر قرار می‌دهد.
- طبق عوض کن: وسیله‌ای دارای فنر که وظیفه‌ی آن، تعویض دنده‌های جلو می‌باشد.
- دسته دنده: از طریق فشار دادن بر روی این قطعه، شانژمان یا طبق عوض کن، حرکت می‌کند و زنجیر را بر روی چرخ دنده‌های مختلف حرکت می‌دهد.
- دسته ترمز: از طرق این اهرم، ترمزها بر روی چرخ عمل می‌کنند.
- ترمز: وظیفه‌ی این قطعه، نگه داشتن دوچرخه می‌باشد.
- خودرو: چرخ دنده‌هایی هستند که واقع در چرخ عقب می‌باشند که از طریق آن، زنجیر می‌تواند با حرکت بر روی آنها قدرت بیشتری را به چرخ وارد می‌کند.
- زنجیر: این قطعه بین چرخ دنده طبق قامه و خوردو کشیده می‌شود و از طریق این قطعه، انرژی پدال زدن و چرخیدن طبق قامه را به چرخ عقب منتقل می‌کند.
تاریخچه ساخت دوچرخه
واژه دوچرخه، برای نخستین بار در کشور فرانسه و در دهه 1860 اختراع شد. بنابر اعلام کراس اسپرت، نخستین نوع دوچرخه، در حدود 2300 سال پیش از میلاد مسیح، در کشورهایی نظیر چین، مصر و هند مشاهده شد که بر روی سنگ نوشته‌ها، دیوار نوشته‌ها و غارها، موجود می‌باشد.
در زبان انگلیسی، واژه دوچرخه از کلمه یونانی به نام KYKLOS گرفته شده است که بعدها، این کلمه یونانی در زبان لاتین تبدیل به کلمه BICYCLE شده است، که در این کلمه دو حرف اول به معنی دو، و چهار حرف آخر به معنی، چرخ می‌باشد.
اولین دوچرخه جهان، یک اسب چوبی بود
فردی به نام سیوراک، نخستین فردی بود که در کشور فرانسه و در سال 1690، سوار بر دوچرخه چوبی خود شد. دوچرخه سیوراک به این صورت طراحی شده بود که شاخه‌های عمودی آن بر روی چرخ‌ها واقع بود و هر دو چرخ از طریق یک چوب افقی به یکدیگر متصل می‌شدند. این دوچرخه، رکاب نداشت و حرکت آن از طریق فشار پاها بر روی زمین صورت میگرفت. این وسیله، اگر چه مورد تعجب مردم بود، اما چندان مورد استقبال قرار نگرفت.
پیدایش اولین دوچرخه رکابی
در سال 1817، شخصص به نام تام بارون فون، در شهر کارلسوهه آلمان، دوچرخه پدالی را ساخت و در محل نشستن آن، یک زین کوچک قرار داد. با استقبال مردم از دوچرخه‌های فندرس، شخصی به نام دنیس جانسون، یکی از این نوع دوچرخه‌ها را با خود به کشورش انگلستان برد تا مشابه آن را بسازد و به فروش برساند.
تغییرات بر روی اولین دوچرخه‌ها توسط آهنگر اسکاتلندی
در سال 1834، آهنگر اسکاتلندی به نام مک میلان ، بر روی دوچرخه اولیه، پنجه رکاب را اختراع نمود تا دیگر برای به حرکت درآوردن آن، نیازی به فشار پا بر روی زمین نباشد. این آهنگر اسکاتلندی، از طریق برگزاری نمایش‌هایی به مردم نشان داد که چقدر وسیله‌ی نقلیه او، بی‌خطر و قابل اطمینان است. هم اکنون، دوچرخهی وی در موزه لندن نگهداری می‌شود.
در حدود 30 سال بعد از دوچرخه‌های مک میلان، مهندس جوان و خلاق به نام لالمنت، دوچرخه‌های اولیه را که از جنس چوب بود، را تعویض نمود و از لوله‌های آهنی به جای چوب، برای ساخت آنها استفاده نمود. وی همچنین، سطح خارجی چرخ‌های چوبی را توسط نوارهای لاستیکی پوشاند تا از این طریق حرکت دوچرخه روان‌تر شود. لالمنت هنگامی که به ایالت متحده آمریکا مهاجرت نمود، دوچرخهی ابداعی خود را که دارای رکاب‌هایی در چرخ جلو بود را تولید، و در بازارهای آمریکا به فروش رساند.
دوچرخه جیمز استنلی
در سال‌های دهه 70 قرن هجده میلادی، در انگلستان، شخصی به نام جیمز استنلیف دوچرخه‌ای ساخت که چرخ‌های آن متفاوت با چرخ‌های دوچرخه لالمنت بود. در این نوع دوچرخه‌ها، چرخی بزرگ در جلو و چرخی کوچک در عقب قرار داشت که دوچرخه از طرق یک پدال که در مرکز چرخ جلو قرار داشت حرکت می‌کرد.
نخستین دوچرخه با زنجیر چرخ
مهندس جوانی به نام هاردی لاوسون، برای نخستین بار، زنجیر چرخ را به این وسیله نقلیه اضافه نمود. این زنجیر به چرخ عقب متصل می‌شد و با پدال زدن توسط پا و چرخش زنجیر، دوچرخه به حرکت در می‌آمد.
نخستین دوچرخه با بلبرینگ در مرکز چرخ
سرعت دوچرخه، از طریق قرار دادن بلبرینگ در مرکز چرخ، توسط فردی به نام توماس، افزایش یافت. در سال 1881، دوچرخه‌هایی تولید شد که چرخ‌های عقب و جلوی آن به یک اندازه بودند.
در سال 1889 شخصی به نام دانلپ، از تایرهایی که فضای داخلی آن از طریق هوا پر می‌شد، برای دوچرخه‌ها استفاده نمود، که این تایر اکنون در موزه انگلستان نگهداری می‌شود.
ورود نخستین بار دوچرخه به بازی‌های المپیک
مسابقات دوچرخه سواری در سال 1896، با آغاز اولین دوره‌های بازی‌های المپیک جدید، به عنوان یک رشته ورزشی مستقل و جذاب وارد ماسابقات المپیک شد.